Shree Anandanand Swami – (સદ્ગુરુ શ્રી આનંદાનંદ સ્વામી)
Gujarati
ત્યાગ-વૈરાગ્ય અને ઈષ્ટનિષ્ઠાના દૈવતથી ઝળહળતા ભાલવાળા, ઓજસ્વી-તેજસ્વી સંત સદ્ગુરૂ શ્રી આનંદાનંદ સ્વામી સંપ્રદાયના ગણમાન્ય સંતોમાં પણ આગવું સ્થાન ધરાવતા હતાં. તેઓ ભરતપુરના રાજવી હતા. તેમનું નામ અમરસિંહજી હતું. એક દિવસ સમગ્રરાજને ધ્રાસકો આપી રાજપુરૂષ અમરસિંહજી નાનાભાઈ રણજીતસિંહજીને રાજ્યાધિકાર આપી અધ્યાત્મવિદ્યાની પ્રાપ્તિ માટે અયોધ્યા પહોંચ્યા.
દેવયોગે અયોધ્યાના પ્રસિધ્ધ સમૃધ્ધ રામગલોલા આશ્રમના સેવકથી મહંતપદ સુધીની સિદ્ધિ મેળવ્યા બાદ પણ અમરસિંહમાંથી લક્ષ્મણદાસ બનેલા આ મહાત્માનું અંતર અતૃપ્ત રહેલું. એક દિવસની મંગળા આરતી પછી દ્વારિકાની યાત્રાએ જવાનો નિર્ણય કર્યો. પ૦ શિષ્યો હાથી, ધોડા, ઊંટ, ડેરા, તંબુ રાજઠાઠથી મહંતજી યાત્રાએ ચાલ્યા. એમનું અંતર અવિનાશીને મળવા આતુર હતું. દ્વારકાના ઉંબરે પહોંચતાઃ
‘‘પર અંતરની વારતા જાણે, મન ચંચળ સ્થિર તે આણે ।
એનો આશ્રય જેને મળે છે, કામ વાસના તેની ટળે છે ॥
આવી રામાનંદ સ્વામીની યશગાથા સાંભળીને લક્ષ્મણદાસજીને તો રટના લાગી. રામાનંદ સ્વામીના દર્શનની ચાનક તેને લોજ આશ્રમમાં ખેંચી લાવી. પાંચ દિવસ રહ્યા અંતે ‘‘અઠ્ઠે દ્વારકા’’ કહીને શિષ્યોને વળાવ્યા અને પોતે રામાનંદ સ્વામી પાસે દીક્ષા લઈને ‘‘આનંદાનંદ સ્વામી’’ બની ગયા.
લોજ રહ્યા, અષ્ટાંગ યોગ શીખ્યા, રાજપુરૂષ હોવાથી વ્યવહારિક કુશળતા અપાર હતી. મુમુક્ષુતાના પ્રતાપે શ્રીહરિમાં પણ અપાર હેત હતું. શ્રીહરિ દરેક મોટા ઉત્સવ સમૈયાના મુખ્ય વહીવટકર્તા તેમને જ બનાવતા. પોતે શણગાર કરવામા અત્યંત નિપુણ હોવાથી મોટા મોટા મહોત્સવોમાં શ્રીહરિને શણગાર ધરાવીને રાજી કરતા.
શ્રીહરિએ મંદિર બાંધવાનો નિર્ણય કર્યો ને સર્વ પ્રથમ મંદિર આનંદાનંદ સ્વામીની દેખરેખ નીચે અમદાવાદમાં બંધાવ્યું. આ ઉપરાંત ભરૂચ અને જેતલપુરમાં પણ સ્વામીએ જ મંદિરો બંધાવેલા. અંતિમ સમય જેતલપુરમાં જ વિતાવેલો. અનેક પ્રસાદીના સ્થાનોએ છત્રિ કરાવેલી.
ભરતપુરના રાજવૈભવ અને અયોધ્યાના રામગલોલા જેવા પ્રસિદ્ધ વૈભવી આશ્રમને અવિનાશીને મળવા તિલાંજલી અર્પી આજીવન સંપ્રદાયના વિકાસમાં ધૂપસળીની જેમ પોતાની જાતને સમર્પિત કરનાર સંતવર્ય આનંદાનંદ સ્વામીના ચરણોમાં વંદન.