Rama Navami (રામનવમી) & Swaminarayan Jayanti (સ્વામિનારાયણ જયંતી)
ગુજરાતી
ભારતીય ઉપખંડના મહત્વના એવા હિંદુ ધર્મના શાસ્ત્રોમાં વર્ણવ્યા અનુસાર જયારે સમાજમાં સત્ય ઉપર અસત્ય, પ્રમાણિકતા ઉપર અપ્રમાણિકતા, સદાચાર ઉપર દુરાચાર અને ઋષિ સંસ્કૃતિ ઉપર દૈત્ય શકિતઓ હાવી થવા લાગી ત્યારે શ્રી રામે તેમનો નાશ કરવા માટે જન્મ લીધો. તે સમય હતો બપોરના બાર વાગ્યાનો અને તીથિ હતી ચૈત્ર સુદ નવમી. શ્રી રામના આ જન્મ દિવસને ઉત્તર થી દક્ષિણ અને પૂર્વથી પશ્ચિમ સુધી બધા રામનવમી તરીકે આજે પણ ધામધુમથી ઉજવે છે. આ રામનવમી માત્ર શ્રી રામના જીવનની જ નહી પણ એક એવા પુત્રની પણ આપણને યાદ અપાવે છે, જેમાં એક વ્યકિતએ પિતા, માતા, ગુરુ, પત્નિ, નાના ભાઈ ભાડું પ્રત્યેની ફરજો ઉપરાંત કુટુંબ તેમજ સમાજ પ્રત્યેની ફરજો નિષ્ઠાપૂર્વક બજાવવા સાથે એક મર્યાદા પુરુષોત્તમ તરીકેનું, એક પૂર્ણ પુરુષનું, જીવન વ્યતિત કર્યુ.
રામ નવમી વસંત ઋતુમાં આવતો હિન્દૂ તહેવાર છે, જે ભગવાન રામનો જન્મદિન છે. વિષ્ણુના સાતમા અવતાર તરીકે, તે હિંદુ ધર્મનો મહત્વનો તહેવાર છે.
આ દિવસ ઘણી જગ્યાએ રામકથાના પઠન-પાઠન દ્વારા ઉજવાય છે. લોકો રામમંદિરોમાં પૂજન-અર્ચન, દર્શનાર્થે જાય છે. અથવા ઘરમાં પૂજા-અર્ચના પણ કરે છે. રામની બાલમૂર્તિની સેવા-પૂજા તથા પારણાનાં દર્શન પણ કરાય છે. ઘણાં લોકો આ દિવસ વ્રત-ઉપવાસ પણ કરે છે.
અયોધ્યા પાસે આવેલા છપૈયા ગામમાં ધર્મદેવ અને ભકિત માતાની કૂખે સંવત ૧૮૩૭ના ચૈત્ર સુદ ૯ને સોમવાર ૩ એપ્રિલ ૧૭૮૧ની રાત્રિએ ૧૦ વાગીને ૧૦ મિનિટે શ્રી સ્વામિનારાયણ ભગવાનનો જન્મ થયો. વળી યોગાનુયોગે તે દિવસે રામનવમી પણ હતી. આથી આ દિવસને સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયના લોકો સ્વામિનારાયણ જયંતી તરીકે પણ ઉજવે છે. તેમનું બાળપણમાં નામ ઘનશ્યામ પાડવામાં આવ્યું. તેમને બે ભાઈઓ હતા, જેમાં મોટાભાઈનું નામ રામપ્રતાપ પાંડે અને નાનાભાઈનું નામ ઇચ્છારામ પાંડે હતું.
તેમણે સાત વર્ષની ઉમરે હિન્દુ ધર્મના ગ્રંથોનો અભ્યાસ કરી તેમાં પારંગત થયા હતા. અને ગૃહત્યાગ કરી વનમાં અને આખા ભારતનાં તીર્થોમાં આશરે ૧૨૦૦૦ કિ.મી.નું પગપાળા વિચરણ કર્યું અને પીપલાણા મુકામે રામાનંદ સ્વામી પાસેથી વિ.સં ૧૮૫૭ની કારતક સુદ અગિયારસને ૨૮ ઓક્ટોબર ૧૮૦૦ના રોજ તેમણે દીક્ષા લીધી.
રામાનંદ સ્વામીએ સહજાનંદ સ્વામી અને નારાયણમુનિ એમ બે નામ પાડયાં. રામાનંદ સ્વામીએ ઉદ્ધવ સંપ્રદાયની ગાદી તેમને સોંપી. તેમણે અનુયાયીઓને સ્વામિનારાયણ મંત્ર આપ્યો અને ભગવાન સ્વામિનારાયણ તરીકે પ્રસિદ્ધ થયા. આમ ઉદ્ધવ સંપ્રદાયમાંથી સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાય બન્યો.
ભગવાન શ્રી સ્વામિનારાયણે શુદ્ધ ઉપાસના જળવાઈ રહે અને મોક્ષનો માર્ગ અવિરત ચાલુ રહે તે હેતુથી મંદિરોના નિર્માણ કરાવ્યા અને સમગ્ર સંપ્રદાયની વહીવટી સરળતા રહે તે હેતુથી ભારતના કલકતાથી દ્વારકા સુધીના ઉત્તર અને દક્ષિણ વિભાગ કરી અમદાવાદ ઉત્તર વિભાગ શ્રી નરનારાયણ દેવ ગાદી અને વડતાલ દક્ષિણ વિભાગ શ્રીલક્ષ્મીનારાયણ દેવ ગાદીની સ્થાપના કરી.
પોતાના બે ભત્રીજાને દત્તક લઈ શ્રી અયોધ્યાપ્રસાદજી મહારાજને અમદાવાદ ગાદીના આચાર્ય તરીકે અને શ્રી રઘુવીરજી મહારાજને વડતાલ ગાદીના આચાર્ય તરીકે નિમણુંક કરી. વડતાલને સંપ્રદાયનું મુખ્ય કેન્દ્ર બનાવ્યું.
શિક્ષાપત્રી અને દેશવિભાગના લેખની રચના કરી આશ્રિતો માટે વર્તવાના નિયમો આપ્યા. વડતાલ ગાદીની આચાર્ય પરંપરાના નેતૃત્વ હેઠળ શ્રી સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાય ધીરે ધીરે ભારત સહિત દેશ-વિદેશમાં સતત પ્રગતિ કરતો રહ્યો છે.
શ્રી સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયનુ સર્વોચ્ચ તીથધામ વડતાલ, જ્યાં ભગવાન શ્રી સ્વામિનારાયણે સર્વજીવહિતાવહ ‘શિક્ષાપત્રી’ સ્વહસ્તે લખી અને વડતાલને શ્રી સ્વામિનારાયણ સંપ્રદાયનું મુખ્ય ગાદી સ્થાન બનાવ્યુ. અહી મંદિરમાં ભગવાન શ્રી સ્વામિનારાયણે સ્વહસ્તે નિજસ્વરૂપ ‘શ્રી હરિકૃષ્ણ મહારાજ’ની સ્થાપના કરી સાથે શ્રી લક્ષ્મીનારાયણદેવ, શ્રી રણછોડરાયજી, શ્રી રાધાકૃષ્ણદેવ, અને શ્રી વાસુદેવનારાયણ સહિત ધર્મપિતા-ભક્તિ માતા ને પધરાવ્યા. દરરોજ હજારો શ્રધ્ધાળુઓ અહી દર્શનાર્થે આવે છે.
વડતાલ દેશ આચાર્ય પરંપરામાં ભગવાન શ્રી સ્વામિનારાયણની સીધીલીટીના સાતમાં વારસદાર વર્તમાન પ.પૂ.ધ.ધુ. શ્રી ૧૦૦૮ આચાર્ય શ્રી અજેન્દ્રપ્રસાદજી મહારાજ બિરાજમાન છે અને તેમના અનુગામી તરીકે પ.પૂ. શ્રી ૧૦૮ ભાવિઆચાર્ય લાલજી શ્રી નૃગેન્દ્રપ્રસાદજી મહારાજ છે. જેમના નેતૃત્વ હેઠળ દેશ-વિદેશમાં મંદિર નિર્માણ, કથા-પારાયણો, ઉત્સવ સમૈયા, જેવા ધાર્મિક કાર્યો થાય છે. તેમજ તેમના આજ્ઞા – આશિર્વાદથી અને પૂ. નાના લાલજી શ્રી પુષ્પેન્દ્રપ્રસાદજી મહારાજશ્રીના માર્ગદર્શન અને દોરવણી મુજબ ગામડે ગામડે, દેશ-વિદેશમાં યુવક મંડળો સ્થપાયા છે. જેના દ્વારા યુવાનોના સર્વાંગી વિકાસ સાથે સમાજ કલ્યાણની પ્રવૃતિઓ જેમકે પૂર રાહત કાર્ય, ભુકંપ રાહત કાર્ય, રક્તદાન, ચક્ષુદાન, દેહદાન કેમ્પ, સફાઈ અભિયાન, વૃક્ષારોપણ, વિનામૂલ્યે હોસ્ટેલ સુવિધા, શૈક્ષણીક સહાય, નોટબુક વિતરણ, ધાબળા વિતરણ વગેરે કાર્યો થાય છે.
English
As described in the prominent Hindu scriptures of the Indian subcontinent, when demonic forces began to dominate the society with untruth over truth, dishonesty over honesty, immorality over virtue and devil over sage culture, Shri Ram took birth to destroy them. The time of birth was twelve o'clock in the afternoon and the tithi (date) was Chaitra Sud 9 (9th day of the lunar cycle to full moon). This day when Shri Ram was born is widely celebrated even today as Ram Navami, everywhere from North to South and from East to West. Ramnavami reminds us not only of the life of Shri Ram but also of a son who faithfully performs the duties towards his father, mother, guru, wife, younger brother in addition to performing duties to family and society as well and lived life as Maryada Purushottam who was a Purna Purush (A person possessing all the qualities).
Ramnavmi is Hindu festival coming during spring, which is the birthday of Bhagwan Ram. Being the seventh incarnation of Vishnu, it is an important festival of Hinduism. This day is celebrated in many places by reciting Ram katha. People go to Ram temple for worshipping (Pujan-Archan) or even worship at home. Seva-puja of Ram's bal murti (baby idol) and darshan of his cradle (Parnu) are also done and many people also fast on this day.
Bhagwan Swaminarayan was born at 10:10pm to Dharma Dev and Bhakti Mata in Chhapaiya, a village near Ayodhya on Chaitra Sud 9, Samvat 1837 or Monday, April 3rd, 1781. Coincidentally, it was also the day of Ramnavmi. Hence this day is also celebrated as Swaminarayan Jayanti by people of Swaminarayan Sampraday. Bhagwan Swaminarayan was given the name Ghanshyam in childhood and he had two brothers: Name of his elder brother was Rampratap Pande and the name of his younger brother was Iccharam Pande.
He studied the scriptures of Hinduism at the age of seven and became an expert in it. He left home and travelled about 12,000 km on foot in the forest and visited pilgrimages all over India. He received Diksha from Ramanand Swami at Piplana on Agiyaras (Eleventh day of lunar cycle) of Karthik Sud in samvat 1857 which was 5th October 1900. (this date does not match with the birth date, according to this date- Bhagwan was 119 yrs and 6 months old at age of Diksha-- please check)Ramanand Swami gave Bhagwan two names: Sahajanand Swami and Narayan Muni. Ramanand Swami handed over the Gadi of Uddhav Sampraday to Bhagwan. Sahajand Swami gave Swaminarayan mantra to his followers and became known as Bhagwan Swaminarayan and thereby Uddhav Sampraday became Swaminarayan Sampraday.
Bhagwan Swaminarayan constructed Temples so that the pure form of worship remains intact, and the path of Moksha (liberation) remains open for people. For the purpose of administrative simplicity of the whole sampraday, North and South sections were made in India based on projections from Calcutta to Dwarka and established Narnarayan Dev Gadi in North section (Uttar Vibhag) Ahmedabad and Laxminarayan Dev Gadi in South section (Dakshin Vibhag) Vadtal Adopting his two nephews, he appointed Shri Ayodhyaprasadji Maharaj as the Acharya (Head Position) of the Ahmedabad Gadi and Shri Raghuvirji Maharaj as the Acharya of the Vadtal Gadi and made Vadtal the main center of the Sampraday.
By creating Shikshapatri and Desh-vibhag Lekh, rules (Niyam) of behaviour (Vartva na niyam) were given to the followers (Ashrit). Under the leadership of Acharya tradition of Vadtal Gadi, Shri Swaminarayan Sampraday has been slowly making continuous progress in India as well as abroad.
In Vadtal, the most prominent Tirthdham (Religious Pilgrimage) of Shri Swaminarayan Sampraday, Bhagwan Shri Swaminarayan himself wrote Shikshapatri for the betterment of everyone (Sarvajeevheetamah) and made Vadtal the main Gadi of Shri Swaminarayan Sampraday. In this temple, Bhagwan Swaminarayan established his own form (Nijswarup) with His own hands in the form of Harikrushna Maharaj along with Shri Laxminarayan Dev, Shri Ranchhodraiji, Shri Radhakrishna Dev, Shri Vasudevnarayan along with His father Dharmadev and mother Bhaktimata where thousands of devotees visit every day for darshan.
In the Acharya Parampara (tradition) of Vadtal Desh, the seventh heir in the direct line of Bhagwan Shri Swaminarayan is current acharya P.P.D.D Shri 1008 Acharya Shri Ajendraprasadaji Maharaj and as his successor P.P Shri 108 Bhaviacharya Lalji Shri Nrugendraprasadji Maharaj.. Under his leadership, religious works like construction of temples, Katha-Parayan, Utsav-Samaiya are carried out in the country and abroad. In the same way, with his command (Agnya) - blessings (Ashirwad) and under the guidance of Nana Lalji Shri Pushpendraprasadji Maharaj, Yuvak Mandal (Youth clubs) are created in numerous villages of the country and abroad. Through these Yuvak Mandal activities such as flood relief work, earthquake relief work, blood donation, eye donation, Dehdaan ( organ donation) camp, cleaning campaign, tree planting, free hostel facility, educational assistance, notebook distribution, blanket distribution etc. are carried out along with the overall development of the youth.